Το έργο

Το παρόν έργο ενσωματώνει την κριτική παγκόσμια μάθηση σε διαδικασίες παιδαγωγικής και διδακτικής των σχολικών μαθηματικών. Η οπτική των μαθηματικών, ενός βασικού μαθήματος στην καρδιά του αναλυτικού προγράμματος, σε σχέση με την κοινωνία δημιουργεί θεματικά πλαίσια μάθησης αλλά και εξάσκησης δεξιοτήτων ενθαρρύνοντας νέες ιεραρχήσεις προτεραιοτήτων. Παρόλο που το έργο εστιάζει σε παιδιά ηλικίας 10-12 ετών, τα παραγόμενα παιδαγωγικά υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν από μια ευρύτερη ηλικιακή κλίμακα.

Αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα επιδιώκεται να αφορούν την συμμετοχή εν ενεργεία εκπαιδευτικών, φοιτητριών και φοιτητών Παιδαγωγικών Τμημάτων και παιδιών στην παραγωγή παιδαγωγικού υλικού και στην εκπόνηση δραστηριοτήτων e-twinning που θα παρουσιαστούν στην ιστοσελίδα του προγράμματος. Τα θέματα που θα διερευνηθούν περιλαμβάνουν την προβληματοποίηση γύρω από την παγκόσμια φύση των μαθηματικών, τα μαθηματικά ως ιστοριογραφικό συμβάν, τα μαθηματικά σε διαφορετικούς πολιτισμούς, κριτικά ζητήματα αριθμητικής και την μοντελοποίηση, μέσω των μαθηματικών, σύγχρονων κοινωνικών ζητημάτων. Σε όλες αυτές τις διαδικασίες θα δοθεί έμφαση στην βιωματική και συμμετοχική προσέγγιση των εκπαιδευομένων, ώστε να συνεργαστούν για τη δημιουργία μιας ερευνητικής ομάδας εντός της οποίας θα μπορούν να έρθουν σε διάλογο, να διερωτηθούν και να ασκήσουν επιχειρηματολογία για κρίσιμα ζητήματα. Έτσι, το περιεχόμενο των θεματικών που αφορούν τη σχεδίαση τόσο του παιδαγωγικού υλικού όσο και των συγκεκριμένων παιδαγωγικών πρακτικών θα υποστηρίξει την από κοινού ανάπτυξη γνώσεων, στάσεων, συναισθημάτων και δεξιοτήτων όπως αυτές γίνονται αντιληπτές στο πλαίσιο μιας κριτικής παγκόσμιας πολιτ(ει)ότητας για την διδασκαλία και την μάθηση των μαθηματικών.

Δεξιότητες για μια Κριτική Παγκόσμιας Πολιτ(ει)ότητα

Σε έναν όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, η σχεδίαση μάθησης για την ανάπτυξη δεξιοτήτων μιας κριτικής παγκόσμιας πολιτ(ει)ότητας μοιάζει να αποτελεί ένα σημαντικό μέρος στην εκπαίδευση των παιδιών (OECD, 2016, Global competency for an inclusive world). Οι δεξιότητες αυτές περιλαμβάνουν την απόκτηση γνώσεων, την δυναμική ευαισθητοποίησης σε παγκόσμια, τοπικά και διαπολιτισμικά ζητήματα, αλλά, και την ικανότητα των παιδιών να μαθαίνουν για τη διαφορά και την διαφορετικότητα, να αναπτύσσουν ικανότητες για αμοιβαία αλληλεπίδραση που στηρίζεται στον σεβασμό και στην ανοιχτότητα. Αυτό συνάδει και με την προτεραιότητα της ΕΕ στην προώθηση μιας εκπαίδευσης που καλύπτει την κοινωνική, εθνοτική, γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία και αναπτύσσει κοινωνικές, πολιτικές, διαπολιτισμικές δεξιότητες, παιδεία για και με τα Μέσα και κριτική σκέψη (EU, 2017, Erasmus+ Programme Guide).

Επιπλέον, η έρευνα στη μαθηματική εκπαίδευση έχει αναγνωρίσει εδώ και καιρό ότι τα μαθηματικά συμβαίνει να υποστηρίζουν την διαμόρφωση βασικών αρχών και αξιών που διέπουν την οργάνωση μιας κοινωνίας και τείνουν να συγκροτούν τις κοινωνικές σχέσεις στο παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο ενώ, παράλληλα, δημιουργούν και ενισχύουν κοινωνικές ανισότητες, διαιρέσεις και αποκλεισμούς. Φαίνεται λοιπόν πως μια μαθηματική εκπαίδευση που αναπτύσσει τα «μαθηματικά» παράλληλα με μια παιδεία που συζητά, από μια κριτική σκοπιά, ζητήματα πολιτ(ει)ότητας στο παγκόσμιο και στο τοπικό είναι απαραίτητη.

Μαθηματική Εκπαίδευση

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η επίδοση στα μαθηματικά παρουσιάζεται ως χαμηλή, ενώ πολλά παιδιά αναφέρονται στην άρνηση, στο άγχος και στην έλλειψη αυτο-αποτελεσματικότητας στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Επιπλέον, παιδαγωγικές στρατηγικές που ενισχύουν το, ουτοπικό όραμα μιας κριτικής μαθηματικής παιδείας δε χρησιμοποιούνται συχνά τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από φοιτήτριες και φοιτητές. Συνήθως οι περισσότεροι νέοι και νέες δεν έχουν πρόσβαση στην φιλοσοφία μιας κριτικής παιδαγωγικής που αφορά τη μαθηματική εκπαίδευση με αποτέλεσμα τα συνολικά επίπεδα επίτευξης αυτών των στόχων να είναι αρνητικά συσχετισμένα με τα επίπεδα περιθωριοποίησης ή/και ένταξης των αυριανών εκπαιδευτικών. Ωστόσο, μια κριτική στάση στις μαθηματικές ικανότητες πoυ απαιτούνται σήμερα στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας πολιτ(ει)ότητας κρίνεται απαραίτητη ώστε το κάθε άτομο να μπορεί να κατανοήσει και να αντιληφθεί τους τρόπους με τους οποίους τα μαθηματικά (συν)διαμορφώνουν κανόνες, αξίες και αρχές στην κοινωνία οι οποίοι, με παράδοξο τρόπο, δημιουργούν συχνά και ενισχύουν την ανισότητα και την κοινωνική διαίρεση.

Το πρόγραμμα PiCaM στοχεύει στη δημιουργία παιδαγωγικών τόπων στην τάξη ώστε κάθε παιδί να μπορεί να οικοδομήσει μια θετικά παραγωγική αλλά και κριτική σχέση με το μάθημα των μαθηματικών. Τόσο το περιεχόμενο των θεματικών ενοτήτων όσο και η προτεινόμενη παιδαγωγική πράξη στοχεύουν στη στήριξη για την ανάπτυξη γνώσης, κριτικής στάσης και δεξιοτήτων στο πλαίσιο των σχολικών μαθηματικών για την διερώτηση κρίσιμων ζητημάτων στο παγκόσμιο και τοπικό επίπεδο.

Συνεργασία με εκπαιδευτικούς

Το πρόγραμμα PiCaM θα αναπτύξει προγράμματα κατάρτισης για τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς και για τους φοιτητές/τριες Παιδαγωγικών Τμημάτων. Στόχος είναι να βοηθήσει στην κατανόηση του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η μαθηματική εκπαίδευση στην προβληματοποίηση διακρίσεων και στην υποστήριξη παιδιών και ενηλίκων στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κριτικής σκέψης. Παράλληλα, στοχεύει στην κατάκτηση παιδαγωγικών πρακτικών για την καλλιέργεια της παρατήρησης, της ακρόασης και της διαπολιτισμικής επικοινωνίας μέσω της χρήσης μεθοδολογιών όπως η προσέγγιση μιας Φιλοσοφίας για/με τα Παιδιά.

Η Φιλοσοφία για/με τα Παιδιά (Philosophy for Children, P4C) αποτελεί μια προσέγγιση που βασίζεται στην διερώτηση και στην ανάπτυξη επιχειρηματολογίας. Μέχρι στιγμής, δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο πλαίσιο της μαθηματικής εκπαίδευσης παρόλο που ενθαρρύνει την εξερεύνηση ιδεών και βοηθά τα παιδιά να αντιληφθούν ότι οι ιδέες τους έχουν αξία και ότι οι διαφορετικές ιδέες των άλλων έχουν επίσης την δική τους θέση και αξία. Παρέχει στα παιδιά την ευκαιρία να μιλήσουν και να ακουστεί η φωνή τους χωρίς έμφαση σε πεποιθήσεις για την ύπαρξη ή το κυνήγι της μιας σωστής απάντησης. Ταυτόχρονα δημιουργεί παιδαγωγικούς τόπους για την ανάκτηση εμπιστοσύνης στον εαυτό και στο ’άλλο’ μέσα από την διερώτηση, τη συζήτηση και τον διάλογο.